Wegwerpbekers: een rij van Leuven tot in Zwitserland?

Wegwerpbekers zijn erg gemakkelijk: je kan ze snel meenemen, ze zijn goedkoop, je hoeft ze nooit af te wassen en je kan ze overal kwijt (in de vuilbak tenminste, hopen we). Ze zijn bovendien gemaakt van karton waardoor ze recycleerbaar zijn, toch?

Dat laatste is spijtig genoeg niet evident omdat in zowat alle wegwerpbekers een kleine plastic laag zit om deze waterdicht te maken. Het scheiden van de plastic en het karton is zeer moeilijk en kan enkel in speciale recyclagefaciliteiten, en op voorwaarde dat de koffiebekers apart ingezameld worden. In praktijk betekent dit dat zo goed als alle wegwerpbekers die in België in de vuilbakken terechtkomen, verbrand worden als restafval. En dan spreken we nog niet van de vele wegwerpbekers die als zwerfvuil op straat, in de natuur of in de zee terechtkomen. Onderzoek uit het Verenigd Koninkrijk heeft blootgelegd dat -hoewel de meeste wegwerpbekers recycleerbaar zijn- minder dan 0.25% van alle wegwerpbekers effectief gerecycleerd wordt (House of Commons Environmental Audit Committee, Disposable Packaging: Coffee Cups, 2019).

Hoewel er op vlak van recyclage zeker nog vooruitgang geboekt kan worden, blijft het een druppel op een hete plaat. Om echt vooruitgang te maken moet er ingezet worden op hergebruik binnen een gesloten systeem.

Een belangrijke vraag die je je nu vermoedelijk stelt: Is die ene wegwerpbeker die ik om de zoveel tijd gebruik nu echt zo een groot probleem, zoveel zijn dat er toch niet op een jaar?

Laten we snel even samen doorrekenen hoeveel koffiebekers er in Leuven ongeveer gebruikt worden op jaarbasis. Er zijn vier grote verdelers van wegwerpkoffiebekers in Leuven: Specialty koffiebars, Ketens (Starbucks, Panos,…), onderwijsinstellingen en tenslotte bedrijven. Deze laatste laten we even buiten beschouwing omdat we geen betrouwbare data hebben.

Specialty koffiebars

In een specialty koffiebar worden elke dag ongeveer 50 takeaway koffies verkocht. Leuven telt zo'n 30 specialty bars, wat ons brengt op een wekelijks verbruik van ongeveer 9.000 bekers (in de veronderstelling dat elke bar 6 dagen in de week open is).

Ketens

Leuven telt een tiental vestigingen van fastfood- en koffieketens. Het aantal takeaway koffies dat hier over de toonbanken gaat is moelijk in te schatten. Voor deze berekening gaan we uit van een conservatief gemiddelde van 200 koffiebekers per dag per vestiging. Voor de tien vestigingen tezamen komen we zo uit bij een wekelijkse verbruik van 12.000 bekers.

Onderwijsinstellingen

Leuven is één van de studentensteden bij uitstek. Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat de studenten, die met meer dan 50.000 zijn, heel wat koffies verzetten.. Veel studenten drinken koffie op de campus of in de bibliotheek. Uit gegevens waarover wij beschikken, wordt er in een bibliotheek met een capaciteit van 500 studieplaatsen ongeveer 10.000 kartonnen koffiebekers per week gebruikt. In een drukke blokperiode kan dit aantal oplopen naar 18.000. We beschikken niet over uitgebreid cijfermateriaal voor alle bibliotheken, dus zullen opnieuw een schatting moeten maken. We veronderstellen dat er in Leuven ongeveer 3.000 studieplaatsen zijn voor studenten, wat ons bij 60.000 bekers per week brengt. De koffies die in studentenrestaurants, aula's of of door de personeelsleden worden genuttigd, houden we buiten beschouwing.

‍

Als we al deze cijfers optellen, komen we tot de vaststelling dat er volgens onze conservatieve schatting elk jaar alvast meer dan 4 miljoen kartonnen koffiebekers worden weggegooid in Leuven! Als we al deze bekertjes achter elkaar leggen, hebben we een sliert van 400km lang. Oftewel de afstand tussen Leuven en Zwitserland, waanzinnig toch?

Wij vielen alvast achterover van verbazing, en hopen dat we hiermee hebben getoond dat het probleem veel groter is dan mensen denken. Met het zien van deze cijfers kan je moeilijk blijven zeggen: ‘maar mijn bekers maken nu toch niet zo een groot verschil?’. Samen kunnen we, met een systeem zoals Quppa, deze wegwerpbekers tot een absoluut minimum beperken en hopelijk zelfs ooit volledig elimineren.